چه خبر - نکاتي که بايد درباره تقاضاي مذاکره بدون پيش شرط بدانيد
جعفر محمدي در عصر ايران نوشت: «رئيس جمهور آمريکا براي گفت و گو با ايران اعلام آمادگي کرد؛ آن هم با اين سه وصف: هر کجا که ايراني ها بخواهند، هر زمان که ايراني ها بخواهند، بدون پيش شرط.
در اين باره نکات زير قابل تأمل است:
1 - کاخ سفيد پيشتر 12 شرط براي مذاکره با ايران تعيين کرده بود. اين، عقب نشيني آشکار ايالات متحده در برابر ايران است؛ آن قدر واضح که پمپئو، وزير خارجه آمريکا کوشيد با تکرار جملات کليشه اي مانند لزوم اصلاح رفتار ايران به عنوان شرط گفت و گو، اين عقب نشيني را تعديل کند.
2 - در دولت قبلي آمريکا، باراک اوباما چند بار به طور غير علني از ايران تقاضاي مذاکره کرده بود ولي جمهوري اسلامي نپذيرفت. يکي از علت ها، همين مخفيانه بودن درخواست هاي آمريکا بود ولي اينک ترامپ در علن و به صورت شفاف اعلام کرده است که حاضر به گفت و گوي بدون پيش شرط با ايران است؛ آن هم در هر زمان و مکاني که طرف ايراني تعيين کند.
خط قرمز جمهوري اسلامي ايران براي مذاکره با آمريکا همواره اين بوده است که مذاکره نبايد بر مبناي انفعال ايران صورت گيرد. بنابراين وقتي اوباما مخفيانه دعوت به مذاکره مي کرد، پذيرش آن مي توانست اين شائبه را ايجاد کند که اين ايران بوده که تحت فشارهاي اقتصادي مجبور شده به سمت آمريکا برود و تقاضاي مذاکره کند. چنين تصويري براي جمهوري اسلامي، قابل پذيرش نبود. اينک اما رئيس جمهور آمريکا، نزد همه جهانيان، اعلام کرده که اين، آمريکاست که خواهان گفت و گو با ايران است. او همچنين گفته است که اين تقاضا را نه از موضع ضعف مي گويد و نه از موضع قدرت.
شايد مشاوران ترامپ به او گفته اند که ايران همواره بر گفت و گوي برابر تاکيد داشته است و تمايلي ندارد صندلي طرف مقابل، بلندتر باشد. با اين اوصاف، هر چند ترامپ از مذاکره بدون پيش شرط سخن گفته، ولي در واقع شرط اساسي ايران را پذيرفته است: گفت و گو از موضع برابر، بي آن که شائبه اي از انفعال ايران در آن باشد.
3 - ايران در شرايط مناسبي براي آغاز يک گفت و گوي عزتمندانه با آمريکاست. از جمله اين که جمهوري اسلامي دست بالا را در منطقه دارد و برگ برنده هايش در عراق، يمن، لبنان و سوريه اين امکان را مي دهد تا بتواند با دست پر گفت و گو کند. مثلاً درباره سوريه، هدف اوليه اين بود که بعد از شکست داعش، نيروهاي ايراني برگردند ولي با دورانديشي صورت گرفته - که با تأکيد سپاه صورت گرفت - در سوريه ماندند. اگر آنها پيش از اين برمي گشتند، اتفاقي که مي افتاد، صرفاً پايان يک "مأموريت نظامي" بود ولي اينک نيروهاي ايراني در سوريه بخش مهمي از توان جمهوري اسلامي در يک "مذاکره سياسي" هستند.
از منظر بين المللي نيز به لطف سياست هاي نابخردانه ترامپ، چين و اروپا دل خوشي از آمريکاي او ندارند و ايران مي تواند از وضعيت موجود، فضاي مانور مناسبي براي خود ايجاد کند. اين در حالي است که آمريکاي اوباما، همه جهان را در اردوگاه خود داشت.
4 - آن چه ترامپ گفته است، منعطف ترين ادبياتي است که يک رئيس جمهور آمريکا درباره مذاکره با ايران گفته است و اساساً نرم‌تر از اين نمي توان تقاضاي مذاکره کرد. اگر اين انتظار وجود دارد که ترامپ با بياني التماس آميز، خواستار مذاکره شود، حتماً دچار اشتباه محاسباتي هستيم و البته دانش و تجربه موجود در مجموعه نظام جمهوري اسلامي، چنين خطايي را برنمي تابد.
5 - ايران مي تواند از آمريکا بخواهد براي اثبات حسن نيتش، تعهدات برجامي آمريکا را در طول مذاکرات رعايت کند و تحريم ها را طي دوران گفت و گو معلق سازد.
6 - آمريکا، سرزمين لابي هاست؛ از ژاپن و چين گرفته تا عربستان و اسرائيل، همه و همه به واسطه حضور در آمريکا و ارتباط با آن، گروه هاي قدرتمند و لابي من هاي متعددي در ساختار قدرت آمريکا دارند. حتي مؤسساتي هم وجود دارند که کارشان به ثمر رساندن لابي هاست. از اين روست که کشورهاي مختلف جهان مي کوشند با تقويت حضور خود در جريان لابيگري آمريکا، سياست ها و منافع ملي خود را دنبال کنند. مذاکره و ارتباط با آمريکا مي تواند لابي ايران در آمريکا را بعد از 4 دهه احيا کند و به تقويت سياست هاي خارجي ايران بينجامد.
7 - درست بعد از اظهارات ترامپ، اپوزيسيون جمهوري اسلامي که درصدد براندازي و ناامن سازي داخل است، با نگراني شروع به جوسازي عليه اين اظهارات کرد. قطعاً نگراني مشابهي در رياض و تل آويو به وجود آمده است و تلاش هاي جريان ضد ايراني براي در نطفه خفه کردن اين رويکرد، تشديد مي شود.
واقعيت اين است که دشمنان جمهوري اسلامي، به شدت از اين که مسائل بين ايران و آمريکا حل و فصل شود، نگران هستند و ترجيح شان اين است که از آب گل آلود روابط دو کشور، همچنان ماهي هاي درشت بگيرند. آيا در صورت بهبود روابط ايران و آمريکا، عربستان سعودي مي تواند اين همه يکه تازي کند؟
جمهوري اسلامي مي تواند با ورود سنجيده و عزتمندانه به گفت و گو، عرصه را بر دشمنان نظام تنگ کند.
8 - معناي مذاکره اين نيست که در نهايت، آن چه آمريکايي ها خواستند محقق مي شود. ايران مي تواند وارد مذاکره شود و اگر در نهايت ديد خواسته هايش برآورده نمي شود، با متهم کردن آمريکا به تماميت خواهي از روند مذاکرات خارج شود. در چنان وضعي جهان، ايران را به پرهيز از گفت و گو و صلح، متهم نخواهد کرد و اين آمريکا خواهد بود که از سوي جهانيان به عنوان کشوري که اصول مذاکره را رعايت نمي کند شناخته خواهد شد. اگر هم ايران ديد که مذاکرات تأمين کننده منافع ملي اش است، آن را ادامه مي دهد و به نتيجه مي رساند.»
منبع: isna.ir