چه خبر - ابروها چه نقشي در تکامل تعاملات انساني داشتند؟
مطالعات جديد پژوهشگران دانشگاه يورک نشان داده است اجداد ما انسان‌ها داراي خط ابروي استخواني‌تري بودند که نواحي بالاي چشم را برجسته‌تر از آنچه در انسان امروزي قابل مشاهده است، جلوه مي‌داد.
گويا اين برجستگي نشان از برتري جسمي داشت، اما صورت انسان با گذشت ده‌ها هزار سال بتدريج کوچک‌تر و مسطح‌تر شد و به‌نحوي تغيير کرد که اکنون ابروها قادرند طيف وسيعي از احساسات را به‌تصوير بکشند.
به‌گفته پاول هاگينز، متخصص آناتومي و سرپرست تيم پژوهشي فوق، وقتي صورت انسان بر اثر تکامل کوچک‌تر و ناحيه پيشاني مسطح‌تر شد، عضلات صورت توانايي يافتند که ابروها را به بالا و پايين حرکت دهند و احساسات ظريف‌تري را بيان کنند. در اين پژوهش از جمجمه اسکلتي متعلق به انسان‌هاي سرده هايدِلبِرگي تصويربرداري سه‌بعدي انجام شد. اين اسکلت متعلق به زامبيا و مربوط به 300 تا 125هزار سال پيش است. بررسي‌هاي انجام‌شده نشان داد برجستگي خط ابرو در اين اسکلت حتي برآمده‌تر از برجستگي همين ناحيه در انسان‌هاي نِئاندِرتال بوده است.
پژوهشگران فرضيه‌هاي مختلفي را درمورد علت اين برجستگي مطرح کرده‌اند. بنا بر يکي از اين فرضيه‌ها، برجستگي استخوان پيشاني در محل رستنگاه ابرو درواقع فاصله‌اي را که درصورت عدم برجستگي پيشاني بين بيرون‌زدگي صورت و کاسه سر به‌وجود مي‌آمد پر مي‌کرد. اما پژوهشگران برجستگي پيشاني را با استفاده از مدل‌سازي‌هاي رايانه‌اي در اسکلت مذکور تراشيدند و دريافتند جمجمه بدون وجود اين برجستگي نيز داراي بافت استخواني کافي جهت پرکردن فاصله بين صورت و کاسه سر بوده است.
در فرضيه ديگري مطرح شد، برجستگي پيشاني در اجداد انسان داراي کارکرد ساختاري بود و باعث تقويت توانايي صورت در تحمل فشار ناشي از جويدن‌هاي پرزور مي‌شد. اما مدل‌هاي رايانه‌اي نشان داد حتي اگر اين برجستگي وجود نمي‌داشت، تفاوت چنداني در چگونگي پراکندگي فشار جويدن در پهناي صورت ايجاد نمي‌شد.
با اين حال هنوز پژوهشگران علت و کارکرد دقيق برجستگي خط ابرو را در اجدادمان نمي‌دانند. همچنين معلوم نيست صورت انسان بنابر چه دلايلي در طول زمان کوچک‌تر شد و اين برجستگي پرسش‌برانگيز را از دست داد. اما مي‌دانيم مسطح‌تر شدن ناحيه پيشاني باعث تحول ارتباطات بين‌فردي شد.
گفته مي‌شود برجستگي خط ابرو در انسان هايدِلبِرگي و ساير اجداد انسان نشانه قدرت جسماني بود. ماهيچه‌هاي پيشاني در انسان‌هاي اوليه فقط مي‌توانستند خط ابرو را به جلو يا عقب بکشند، اما ظرافت‌هاي حرکتي ديگري را شامل نمي‌شدند. اين درحالي است که ابروها نقش بسزايي در ارتباطات انساني ايفا مي‌کنند و با انواع حرکات‌شان مي‌توانند حالات و عواطف مختلفي را بدون اين که حتي کلامي ردوبدل شود، به مخاطب برسانند.
به‌گفته رابين دانبار، مدرس روان‌شناسي تکاملي در دانشگاه آکسفورد، جوامع انساني بزرگ‌تر تقريبا در اواخر دوره تکامل انسان شکل گرفتند و شايد بتوان گفت مسطح‌تر شدن پيشاني بر اثر افزايش نياز به پيچيده‌تر شدن ارتباطات بين‌فردي در جوامع بزرگ‌تر به‌وجود آمد و به يکي از صفات مورد نياز براي بقا تبديل شد. اما اين فقط ابروها نبودند که باعث غني‌تر شدن تعاملات انساني شدند، بلکه اگر چنين توجيهي را بپذيريم، اين نکته را نيز بايد در نظر بگيريم که پس ساير عضلات صورت نيز همانند ابروها در تکامل تعاملات انساني نقش داشته‌اند.
منبع: jamejamonline.ir