چاپ

چه خبر - تکيه کلام هاي به يادگار مانده از تلويزيون

اگر از لباس پوشيدن و مُدل موي «بهتاشِ» پايتخت بگذريم، بي‌ترديد تکيه کلام نقش بهتاش در پنجمين پايتختِ سيروس مقدم، حالا ديگر تکيه کلام بيشتر جوان‌هاي جامعه‌مان شده است. کافي است به آن‌ها يک جمله بگوييد تا در پاسخ‌تان بگويند: «اَي خِدااااااا»! اگرچه در همين نوروز، سريال‌هاي ديگري هم بود که با تکيه کلام‌هاي شخصيت‌هاي داستان مورد توجه قرار گرفتند، اما بي‌ترديد نه «من از بچگي بين .... بزرگ شدم» ويشکا آسايش در «ديوار به ديوار 2» و نه «عهههه» گفتن‌هاي احسان کرمي در «هيئت مديره» هيچ‌کدام نتوانستند آن‌چنان که بايد و شايد کارکرد يک تکيه کلام واقعي را ايفا کنند و در جامعه فراگير شوند. پرونده امروز زندگي سلام نگاهي دارد به همه تکيه کلام‌هايي که در دهه هاي اخير، از دل سريال‌ها و شخصيت‌هاي تلويزيوني به خانه‌هايمان آمدند، در دل کوچه و بازار وِرد زبان‌مان شدند و با خوب و بدشان برايمان خاطره ساختند.

تکيه کلام‌ها در دهه 60: کودکانه‌هايي که بزرگ شدند

اگر بخواهيم مرورمان بر تکيه‌ کلام‌هاي بيرون آمده از دل سريال‌هاي سيماي ملي را از دهه 60 آغاز کنيم، بايد بگوييم بيشتر آن‌ها کودکانه بود. تکيه کلام‌هايي که از دل مجموعه‌هايي که مربوط به کودکان بود در مي‌آمد.

تکيه کلام ها در دهه 60

شايد اولين اين تکيه کلام‌ها «بازم مدرسه‌ام دير شد» باشد که با بازي اکبر عبدي هنوز در خاطرمان مانده است. مجموعه‌اي که از شبکه يک سيما پخش مي‌شد و در آن سال‌ها همچون يک قاب ماندگار در ذهن‌مان ثبت شد.

تکيه کلام‌ها در دهه 70: خانواده‌هاي دوست‌داشتني و انقلاب مديري!

دهه هفتاد در دو نيمه متفاوت متاثر از تکيه کلام‌هايي بود که در جامعه رواج پيدا کرد. نيمه اول اين دهه که با سريال‌هاي خانوادگي و پُر مخاطبي چون «همسران» و «پدر سالار» همراه بود و دهه دوم که متاثر از انقلاب مهران مديري با «جنگ 77» مسير تکيه کلام‌ها را به سمت طنز برد.

تکيه کلام ها در دهه 70

شايد بتوان گفت بي‌ترديد نيمه دوم دهه 70 سرآغازي بود بر تکيه کلام‌سازي شخصيت‌هاي تلويزيوني در ژانر طنز.

تکيه کلام‌ها در دهه 80: همه طناز مي‌شويــم!

تحول مهران مديري در عرصه ساخت آثار طنز در تلويزيون در دهه 80 با حضور مجموعه‌سازان ديگري چون مهران غفوريان، سعيد آقاخاني، مهدي مظلومي، جواد رضويان و... سبب شد تا مسيرش را جدي‌تر در پيش گيرد. ساخت سريال‌هاي طنز در اين دهه شدت گرفت و طبيعتا تکيه کلام‌هاي زيادي از دل اين آثار راهي کوچه و بازار شد.

تکيه کلام ها در دهه 80

تکيه کلام‌هايي که گاه حتي به توهين مي‌مانست و صداي برخي از منتقدان را در مي‌آورد. اما دست آخر به يک خاطره شيرين و فانتزي تبديل شد.

تکيه کلام‌ها در دهه 90: وقتي همه دست به کار شدند

در دهه 90 اگر از «پايتخت» بگذريم، بايد بگوييم نسل جديدي از فرهنگ تکيه کلام‌ها در شخصيت و نقش بازيگران جديد تلويزيون هويدا شد. ستاره‌هاي جديد تلويزيون که باز هم در عرصه کُمِدي پُررنگ‌تر بودند اما نسلي متفاوت از بچه‌هاي جنگ 77 مهران مديري بودند.

تکيه کلام ها در دهه 90

بازيگراني چون بهنام تشکر، حسن معجوني، هومن برق‌نورد و حتي ويشکا آسايش که در نقش‌هاي خود خالق تکيه کلام‌هاي جديد بودند. البته در اين بين نبايد از مجموعه «کلاه قرمزي» هم بگذريم که با شخصيت هاي منحصر به فردش تکيه کلام‌هاي ماندگاري خلق کرد.

مرور تکيه کلام هاي به يادگار مانده از دل سريال «پايتخت»:

مجموعه پايتخت با 5 سري حضور در سيماي ملي به عنوان پرتکرارترين و البته موفق‌ترين سريال تلويزيوني شناخته مي‌شود که توانست در تمام سري‌هاي ساخت، نظر مخاطبان را به خود جلب کند. سيروس مقدم و تيم همدل و همراهش در هر پنج فصل اين سريال توانستند با داستان‌هاي گاه ساده و بر آمده از دل جامعه و گاه پر مخاطره و کمي غيرواقعي، رضايت مردم را به دست آورند. اگرچه منتقدان به سري پنجم اين سريال ايرادات جدي وارد کردند اما بر کسي پوشيده نيست که اين سريال با همه کمي و کاستي‌هايش در نوروز 97 پُرمخاطب‌ترين سريال سيماي ملي بود. شايد از آن دست سريال‌ها که شب‌ها مخاطبان را از کوچه و خيابان به خانه مي‌کشاند تا پاي «پايتخت 5» بنشينند و روزهاي پُرمخاطره خانواده نقي معمولي و همراهانشان را در ترکيه و سوريه دنبال کنند. پايتخت در چهار فصل قبل هم تکيه کلام‌هاي ماندگاري را از خود به جاي گذاشت و در اين سري هم با «اَي خِدااااااا» بهتاش توانست باز هم بر سر زبان‌ها بيفتد. مروري بر تکيه کلام‌هاي اين مجموعه در پنج سري ساختش خالي از لطف نيست.

پايتخت يک: اين شمالي‌هاي عزيز

سري اول سريال پايتخت با لهجه‌هاي شيرين خانواده شمالي داستان، به خودي خود ظرفيت بالايي براي تکيه کلام‌سازي از خود بروز داد. البته خلاقيتي که در نوع کار «محسن تنابنده» وجود داشت کمک مي‌‌کرد تا خيلي زود علي‌آبادي‌هاي داستان با تکيه کلام‌هايشان در دل مردم بنشينند. «نقي... ناهار نخوردمنه»، «حساس نشو حساس نشو»، و «دست بندازم دهنتو جر بدم» بيشترين فراگيري را در ميان مکالمه‌هاي روزانه مردم کوچه و خيابان داشتند.

پايتخت 2: بابا پنجعلي و ديگر هيچ

پايتخت 2 تا حد زيادي مرهون جا افتادن شخصيت بابا پنجعلي (عليرضا خمسه) بود. شخصيتي که هر از گاهي جمله‌اي را وسط مي‌انداخت و مخاطب را بدجور متوجه خود مي‌کرد. تا جايي که همه عبارات «بابا پنجعلي» را ياد مي‌گرفتند.

عليرضا خمسه در سريال پايتخت

«زنته» و «الکي ميگه»، مهم‌ترين عبارات و تکيه کلام‌هايي بودند که در اين سري از مجموعه پايتخت به عنوان تکيه کلام در جامعه فراگير شدند.

پايتخت 3: پسر خاله‌هاي خروس جنگي

جنگ و نزاع هميشگي نقي و ارسطو، دو پسرخاله خانواده معمولي در پايتخت 3 به ديالوگ‌گويي‌هاي جذاب بدل شد. نزاع‌هايي که به وقتش و در موقع سختي به دوستي‌هاي عميق بدل مي‌شد. در اين ميان برخي تکيه کلام‌هاي نوشته شده براي اين دو شخصيت در فصل سوم مورد توجه قرار گرفت.

احمد مهرانفر و محسن تنابنده در پايتخت 3

ارسطو (احمد مهران‌فر) در اين مجموعه از عبارت «وات تو دو، وات نات تو دو» به شهرت رسيد و نقي (محسن تنابنده) هم با عبارت «فدايي داري» توانست سر زبان‌ها بيفتد.

پايتخت 4: محبوبيت تکيه ‌کلام هاي قديمي

در پايتخت 4 شخصيت‌هاي جا افتاده اين سريال ديگر تکيه کلام جديد خلق نکردند، اما تکرار همان تکيه کلام‌هاي قبلي آن‌ها را پايدارتر کرد.

محسن تنابنده در سريال پايتخت

«هد فاميل»، «دادااااش»، «هما بابا» و... تکيه کلام‌هايي بودند که اگرچه در سري‌هاي قبلي هم مطرح مي‌شدند اما در پايتخت 4 بيشتر مورد توجه قرار گرفتند.

پايتخت 5: تير چراغ برق و «اَي خِدااااااا»

پايتخت 5 بي‌ترديد متاثر از شخصيت جديد اين مجموعه بود؛ «بهتاش». بازيگر جوان و دو متري که توانست به خوبي با لهجه شمالي خود به تيپ اول اين سري از مجموعه بدل شود.

بهرام افشاري در سريال پايتخت

عبارت «اَي خِداااااا» بهتاش خيلي زود در کنار عبارات «تير چراغ برق»، «غول چراغ جادو» و... که از زبان نقي و اطرافيان او بيرون مي‌آمد، به تکيه کلام جوان‌هاي کوچه و خيابان بدل شد.

منبع: khorasannews.com